چه عواملی در ناباروری تاثیرگذار است؟
ناباروری به عدم باردار شدن بعد از حدود یک سال تلاش زوجین گفته می شود. البته خانم هایی که موفق به بارداری می شوند اما توانایی نگه داشتن جنین را ندارند هم نابارور می باشند.
متاسفانه امروزه ناباروری به یک مشکل شایع تبدیل شده است و حدود 15 درصد زوجین با این مشکل مواجه می باشند. از این آمار 40 درصد مشکل از خانم ها، 40 درصد آقایان و 20 درصد از هر دو زوج می باشد.
در این مقاله قرار است در مورد ناباروری با شما صحبت کرده و عوامل تاثیر گذار روی این مسئله را با هم بررسی کنیم. پس تا انتهای مطالب همرا هما باشید.
عواملی که باعث ناباروری در آقایان می شود
ناباروری در مردان معمولا بر اثر یکی از موارد زیر اتفاق می افتد:
- وجود مشکل واریکوسل در مردان. این مشکل در صورتی به وجود می آید که رگ های روی بیضه مرد بسیار بزرگ تر از حالت عادی باشند. این موضوع باعث می شود که داخل بیضه ها گرما تولید شود و این افزایش دما روی اسپرم ها تاثیر منفی دارد.
- تولید نشدن اسپرم در مردان
- حرکت اسپرم ها. این مشکل زمانی به وجود می آید که به دستگاه تولید مثل آسیبی وارد شده باشد.
مشکل ناباروری مردان ممکن است بر اثر عوامل مختلفی مثل بیماری یا آسیب دیدگی به وجود آمده باشد. اما در برخی موارد این مشکل به صورت مادرزادی وجود داشته و فرد از لحظه تولد با آن درگیر بوده است.
به طور کلی می توان گفت سبک زندگی و سلامت عمومی مردان روی تولید اسپرم موثر بوده و با توجه به این موارد، نحوه تولید اسپرم هم تغییر خواهد کرد. بسیاری از موارد می توانند خطر ناباروری را در مردان افزایش داده و سلامت اسپرم ها را تحت تاثیر قرار دهند. این موارد عبارتند از:
- مصرف افراطی الکل
- مصرف مواد مخدر
- وجود سم های مختلف در محیط (مثل سم دفع آفت گیاهان)
- افزایش سن
- وجود بیماری های کبدی یا هورمونی
- مصرف داروهای خاص
- انجام شیمی درمانی برای رفع بیماری سرطان
عواملی که باعث ناباروری در خانم ها می شود
در اکثر موارد، علت ناباروری در خانم ها به اختلال در فرایند تخمک گذاری بدن آن ها بر می گردد. بدون شک زمانی که تخمک گذاری انجام نشود، تخمکی هم برای بارور شدن وجود نخواهد داشت. شایع ترین علائم مشکل تخمک گذاری در زنان، قاعدگی های نامنظم می باشد.
طبق آخرین امار، بیشترین عاملی که باعث عدم باروری در خانم ها شده، مشکل تخمدان پلی کیستیک می باشد. طی این مشکل هورمون ها تعادل خود را از دست می دهند و تخمدان نمی تواند به صورت طبیعی اقدام به تخمک گذاری کند.
البته دلایل دیگری هم روی عدم باروری زنان تاثیر دارند که از آن جمله می توان به فیبروم رحمی، مسدود شدن لوله های فالوپ و... اشاره کرد. موارد زیر می توانند خطر ناباروری در زنان را به صورت قابل ملاحظه ای افزایش دهند:
- افزایش سن
- مصرف مواد مخدر
- رژیم غذایی ناسالم
- انجام حرکات ورزشی سنگین
- کمبود وزن شدید و یا چاقی مفرط
- اضطراب و استرس
- عفونت رحم
- نارسایی تخمدان
- و...
ضرورت مراجعه به پزشک برای درمان ناباروری
کارشناسان توصیه می کنند زوجین حداقل یک سال برای بارداری تلاش کنند، و در صورت عدم موفقیت حتما به پزشک مراجعه نمایند. البته این مدت برای خانم های بالای 35 سال، حدود 6 ماه تلاش می باشد. چرا که احتمال باروری برای زنان بعد از 30 سالگی به تدریج رو به کاهش خواهد بود.
البته بهتر است خانم ها در هر سنی که تصمیم به بارداری داشتند، پیش از اقدام حتما به پزشک مراجعه کرده و از سلامت جسمانی خود مطمئن شوند.
روش های درمان ناباروری
معمولا پزشکان ابتدا ازمایش هایی از زوجین گرفته و وضعیت جسمانی آن ها را بررسی می کنند. سپس با توجه به نتیجه ی این آزمایش ها و همچنین عوامل دیگری مثل زن زوجین و یا مدت زمانی که برای بارداری تلاش کرده اند، یکی از روش های درمانی را به آن ها پیشنهاد می دهند.
روش های درمانی معمولا شامل درمان از طریق دارو، فناوری تولید مثل کمکی، لقاح مصنوعی، جراحی و یا ترکیبی از همه ی این موارد می باشد. در ادامه هر کدام از این روش ها را به صورت مختصر به شما توضیح می دهیم.
استفاده از دارو:
در این روش داروهایی مانند کلومید برای تخمگ گذاری، گنادوتروپین یائسگی، هورمون تحریک کننده فولیکول، متفورمین و... استفاده می شود. در بسیاری موارد استفاده از این داروها موجب چند قلو زایی شده است.
لقاح مصنوعی:
در این روش اسپرم ها را به روش های مخصوصی از قبل آماده کرده، سپس آن ها را به رحم زنان تزریق می کنند. در برخی مواقع ممکن است لازم باشد با مصرف دارو فرایند تخمک گذاری تحریک شود. معمولا این روش برای خانم هایی که با بیماری مخاط دهانه رحم دست و پنجه نرم می کنند توصیه می شود.
فناوری تولید مثل کمکی یا ART
این روش در واقع مجموعه ای چندین روش مختلف می باشد که به کمک آن ها می توان مشکلات شدید ناباروری در زوجین را درمان کرد. در این روش فرایند تولید مثل در خارج از رحم انجام می شود. اگر بخواهیم این روش را به صورت ساده برای شما توضیح دهیم، باید بگوییم که در این روش ابتدا تخمک ها را از بدن زن بیرون می آورند، سپس آن ها را با اسپرم مرد ترکیب کرده و جنین را به بدن زن بر می گردانند.
فناوری تولید مثل کمکی به روش های مختلفی انجام می شود که عبارتند از:
- روش IVF:
در این روش داروهایی به زن داده می شود که با مصرف آن ها فرایند تخمک گذاری چند برابر خواهد شد. بعد از اینکه تخمک ها بالغ شدند، آن ها را از رحم خارج کرده و در آزمایشگاه با اسپرم مرد ترکیب می شوند. حدود 5 روز بعد جنین به وجود امده و به بدن زن منتقل می شود.
- روش GIFT
این روش دقیقا مشابه روش قبل است، با این تفاوت که لقاح به جای محیط آزمایشگاه در لوله فلوپ زن انجام می شود.
- جنین اهدایی
این روش معمولا برای زوجین سن بالا استفاده می شود که توانایی تولید تخمک و یا اسپرم را ندارند. به این ترتیب از تخمک و یا اسپرم اهدایی فرد دیگری برای لقاح استفاده می شود.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.